Nieuwe plannen, vooruitkijken en oplossingen bedenken
Een eerste inschatting van de schade voor culturele verenigingen door de Coronacrisis is 12 miljoen euro. Het LKCA stelt direct na de maatregelen van het kabinet op 12 maart een vragenlijst op en 5000 mensen, voor het grootste deel verenigingsbestuurders, reageren. De totale kosten liggen veel hoger, omdat verenigingen maar een deel zijn van de sector. In Doesburg wordt de Mattheus Passion gecanceld. En ook in Culemborg kan de Johannes Passion van de Barbara Cantorij in het weekend voor Pasen geen doorgang vinden. Muzikanten worden niet doorbetaald. De dirigent gedeeltelijk voor de reeds gemaakte kosten. Dit beeld ziet ook het LKCA terug in de landelijke trend. Het zijn vooral de betaalde professionals bij evenementen en concerten die vaak de dupe zijn. Daarnaast stelt men: ‘Lang niet alle professionals zijn als zzp’er ingeschreven. Dan is de vraag in hoeverre zij gebruik kunnen maken voor de steunmaatregelen voor zzp’ers.’
Het rijk biedt op korte termijn hulp aan gedupeerden in de culturele sector. Er zijn regelingen geopend voor culturele ondernemers en ZZP’ers. Er zijn gemeentes in Gelderland die hier op aansluiten door extra hulp te bieden aan verenigingen en stichtingen. En ook het culturele veld hier goed over te informeren. Gemeente Rheden is zo’n gemeente die de informatievoorziening goed op orde heeft. Men werkt hierin nauw samen met het lokale cultuurpunt RIQQ.
Het amateurveld bevindt zich in een impasse. Het Prins Bernhard Cultuurfonds Gelderland krijgt een stuk minder nieuwe aanvragen binnen. Er worden niet veel nieuwe plannen gemaakt, is een eerste conclusie. Dat is begrijpelijk in het licht van de huidige onzekerheid. ‘Het doorschuiven van projecten is geen probleem,’ stelt Wendelien Kuit van het fonds, ‘want we gaan coulant om met wijzigingen, maar sommige projecten worden afgelast en dat is erg jammer.’ Ook hier is het vaak de ingehuurde kunstprofessional die klap zal moeten opvangen of in ieder geval flexibel met de ontstane situatie zal moeten omgaan.
Voor theatermaker Norbert Busschers, die veelal met amateurs werkt en het grootste deel van zijn inkomen in de zomermaanden moet verdienen, is de crisis desastreus te noemen. ‘Dat zal wel duidelijk zijn’, zegt hij, ‘tot en met juni ligt alles plat, dus dat schiet even niet op. Daar komt nog bovenop dat alle buitentheaterartiesten hebben geïnvesteerd in januari en februari met try-outs en beurzen.’ Toch richt hij zich nog altijd op het doorgaan van het amateurtheater festival Oeverloos in Zutphen in september. ‘Maar niets is zeker en dat maakt organiseren dubbel lastig.’ Toch blijft hij positief. Zijn energie stopt hij in het maken van nieuwe plannen, vooruitkijken en oplossingen bedenken.
Flexibiliteit van het culturele veld
De grote fondsen zijn ook in beweging. Er is nauw contact met het ministerie van OCW en ook proberen de fondsen in te spelen op de huidige situatie. Het Prins Bernhardcultuurfonds opent een regeling tot 5000 euro voor makers, zodat ze in iedere geval aan de ontwikkeling van nieuwe projecten kunnen werken. ‘We moeten stimuleren dat het door blijft gaan en iets bieden aan die kunstenaars die nu de deur niet uitkunnen.’ In mei is de flexibiliteit van het culturele veld te zien. Theatervoorstellingen veranderen in podcasts. Cultuurpodium de Gelderlandfabriek organiseert Niet-Afgelast. De fondsen gaan over het algemeen flexibel om met wijzigingen. Procedures worden verkort. Het Fonds voor Cultuurparticipatie maakt in samenwerking met andere fondsen zo’n 16 miljoen euro vrij ten behoeve van de keten. Voor cultuurmakers en instellingen.