De impact van culturele interventies

Een van de drie onderdelen van Icoon Afsluitdijk is Windvogel, een eerbetoon aan Wubbo Ockels die zijn energieopwekkende vliegers naar de Afsluitdijk wilde brengen. Voor hem ging het er vooral om dat ‘jonge mensen die op de dijk staan, ernaar kijken, gefascineerd raken, en óók weer beginnen te dromen want zíj moeten weer nieuwe dingen gaan verzinnen’. Windvogel is een slimme vlieger die door de beweging in de wind genoeg energie kan opwekken voor 200 huishoudens. Zo verbeeldt Daan Roosegaarde niet alleen het idee van Wubbo Ockels, maar maakt hij windenergie voor ons zichtbaar en beleefbaar door de speciaal ontwikkelde lichtuitstralende glasvezels.

Nieuwe uitdagingen op maatschappelijk terrein

De wereld verandert snel en techniek gaat een steeds grotere rol spelen. Daardoor ontstaan op maatschappelijk terrein nieuwe uitdagingen die om nieuwe oplossingen vragen. Hoe betrekken we ouderen bij de digitalisering van hun leefwereld? Wat haalt mensen uit hun isolement en eenzaamheid? Op welke manier kunnen we jongeren stimuleren om letterlijk in beweging te komen? Hoe kunnen we verschillende bevolkingsgroepen in een wijk met elkaar verbinden?

Kunstenaars met verrassende oplossingen

De verbeeldingskracht van kunstenaars kan het verschil maken. In samenwerking met maatschappelijke organisaties komen zij tot verrassende oplossingen. Onder leiding van kunstenaarsduo Sjaak Langenberg en Rosé de Beer is de tuin van een woonzorgcentrum omgetoverd tot een park waar wijkbewoners en centrumbewoners elkaar (eindelijk) ontmoeten. Marloes Meijburg maakte, samen met jonge mensen met dementie, van een saaie betonnen muur een levendig natuurlijk landschap. Productiehuis De Nieuwe Oost begeleidt ouderen in het opschrijven van hun verhalen. Ouderen vinden weer een uitdaging in hun vaak eenzame en eentonige leven.

Kunstenaars pikken een idee op, gaan er in de studio mee aan de slag en laten ons een nieuwe realiteit zien. Zo werken kunstenaars aan de oplossing van een probleem waar wij als bedrijf, organisatie of samenleving weer mee verder kunnen. Het kunstwerk Tactile Orchestra van Kunstlab Arnhem diende als basis voor de eHealth innovatie Kozie, een interactief kussen voor ouderen met dementie. De geurkunstenaars van Attic Lab ontwikkelen samen met een gedragswetenschapper nieuwe geuren die jongeren aanzetten tot een gezonder eetgedrag in schoolkantines.

Nieuwe creatieve en artistieke mogelijkheden

In het sociale domein -’iedereen doet mee!’ — werken kunstenaars op een vernieuwende manier met mensen die, sociaal gezien, aan de kant staan. Theatermaker Nelleke Verweij regisseert ontmoetingen tussen Nederlandse jongeren en vluchtelingenjongeren in “Mag ik je iets vragen?”. Joop Oonk brengt in haar dansgezelschap dansers van allerlei kunnen bij elkaar, ieder met eigen fysieke en mentale kwaliteiten. Deze manier van inclusiedans schept nieuwe creatieve en artistieke mogelijkheden én haalt mensen uit hun isolement.

Samen met bestuurders, beleidsmakers en ondernemers zoek ik vanuit Cultuurmij Oost naar verbinding met de culturele sector om actuele uitdagingen aan te gaan. De verbeelding van gedreven kunstenaars creëert oplossingen die het verschil maken. De échte vraag achterhalen en de samenwerking goed organiseren, daar ligt voor mij de uitdaging. Enthousiast word ik van het resultaat.

Lees hier meer over het programma culturele interventies in de zorg van Cultuur Oost en CultuurCollege.

tekst: Lily van Engen
februari 2018