De kunstvakdocenten van de toekomst

Werkwijze

Het traject Begeleiden van een creatief proces bij kinderen en jongeren onder leiding van Daniëlle Bouwmeester resulteert in vijf unieke tutorials waarin de makers leerlingen meenemen in een creatief proces in de disciplines film, spoken word, rap, street art en grafisch vormgeven. De makers laten zien hoe hún creatieve proces werkt. Welke keuzes maken zij in hun artistieke proces? Waar vinden ze inspiratie? Ze geven de kijker opdrachten om zelf een creatief proces op te starten. Opdrachten in kijken naar kunst op straat, kijken welke associaties je krijgt als je bepaalde beelden achter elkaar zet of hoe je beeldelementen bijvoorbeeld met elkaar kunt combineren.

Resultaat

Leerlingen gaan aan de slag met de opdrachten uit de tutorial die kunnen resulteren in een gedicht, een stukje film, een rap, een schets voor een kunstwerk op straat of voor een cover van een cd-hoes. De tutorials zijn even uniek als de uitkomsten ervan. Waar de meeste tutorials zich richten op vaardigheden gaan deze tutorials ook in op het waarom van het maken van kunst. Wat wil ik vertellen en hoe ga ik dit vertellen met de technische vaardigheden van een specifieke kunstdiscipline? De tutorials zijn geschikt om in de klas of in de vrije tijd zonder begeleiding te volgen. Ze nemen de leerlingen mee in een creatief proces, maar laten ook zien hoe je als maker jezelf en je eigen werk presenteert. Dit sluit aan bij de huidige Instagram-, YouTube- en TikTok-generatie.

5 Tutorials

Vijf kunstenaars laten zien hoe hun creatieve proces werkt. Welke keuzes maken zij in hun artistieke proces? Waar vinden zij inspiratie? Met opdrachten voor de kijker om zelf een creatief proces op te starten.

Van online tutorial naar praktijkles

In september 2020 hebben makers van de tutorials film en grafisch vormgeven, Nena Tijsma en Victoire Elekonawo, elk een les gegeven aan Het Rijks, vmbo campus in Nijmegen.

De les rondom film maakte leerlingen bewuster van beeldtaal en de relatie tussen beeld en geluid. Wat roept een beeld op? En voor welk effect zorgt een camerastandpunt? Deze kritische blik is voor veel leerlingen nieuw. Hoewel beeld door de digitalisering overal en altijd dominant aanwezig is, worden ze zelden uitgedaagd om langer stil te staan bij en te praten over beeld. In korte tijd leerden ze in de les over verschillende camerastandpunten en de vertaling van een idee via een storyboard naar een bewegend verhaal.

“Het is leuk om te filmen en om te werken met een storyboard.”

De andere helft van de groep startte de les met het beluisteren van hip-hop tracks. Daarna spraken ze over de relatie tussen beeld en de boodschap die het artwork van de muziek communiceert. Dit gaf de leerlingen mogelijkheden die ze konden gebruiken voor hun eigen werk. Wat wil jij communiceren? Welke beeldelementen neem jij over of laat je juist achterwege? De voorbeelden die werden gegeven spraken de leerlingen aan waardoor ze zich meteen verbonden voelden met het onderwerp.

Bij zowel de kunstenaars als de leerlingen smaakte de proefles naar meer. Het bleek wel een uitdaging te zijn om binnen 50 minuten na een goede introductie een creatief proces op gang te brengen en ook de uitkomsten te delen. Leerlingen moeten loskomen en dat vergt tijd, want het delen van je creatieve proces is ook iets laten zien van jezelf als maker.

Achtergrond project

Cultuur Oost faciliteerde en begeleidde dit project, omdat er vanuit het onderwijs in Gelderland veel vraag is naar kunstprofessionals. Om aan deze vraag te voldoen werkt Cultuur Oost aan een poule van kunstprofessionals die in het basis- en voortgezet onderwijs ingezet kunnen worden en kennis hebben van procesgerichte didactiek. Deze poule wordt gevormd door professionals uit alle kunstdisciplines. Cultuur Oost ziet dat non-formal kunstdisciplines onvoldoende bekend zijn in het onderwijs, terwijl deze juist aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen, daarom is er voor dit tutorialproject gekozen voor makers die werken in een of meerdere non-formal kunstdisciplines.