De lachende zon
Met het namenliedje, waarbij enkele deelnemers worden toezongen, begint de workshop van Elco van Alphen. ‘Je krijgt voor dit lied niet de Annie MG Schmidt-prijs, maar het werkt wel’, zegt de artistiek directeur van
De lachende zon, theater voor de zintuigen. Elco vertelt over zijn vroege ervaringen in de gehandicaptenzorg. ‘Dan kwamen 500 gehandicapten samen om te kijken naar een clown op een podium. Ze kregen er niets van mee.’
Hij richtte De lachende zon, theater van de zintuigen op. ‘We zijn alleen maar bezig met contact maken. En dat gaat op heel klein niveau. Onze laatste voorstelling, Spiegel, is heel strak geregisseerd zodat er juist ruimte ontstaat om te kijken hoe het publiek reageert en ook te kijken hoe dichtbij je bij het publiek kunt komen.’
Elco deelt geluidsboxjes uit en laat fragmenten uit de voorstelling horen. ‘Waar vinden jullie het prettigst om de muziek te voelen?’ De deelnemers houden een boxje tegen hun hoofd, hun hals, hun buik. ‘Op de wang vinden ze vaak lekker’, zegt Elco.
Een deelnemer vraagt of zo’n geluidsbox niet kapotgaat als ’ie valt. ‘Ik zie ze er al mee gooien.’ Maar volgens Elco gaan ze niet snel kapot. ‘Ik heb dat eerst getest. En je kunt ze afwassen. Bovendien zit er garantie op. Behalve als er bijtsporen op zitten, zo heb ik gemerkt, haha.’
Elco toont een filmpje van een meisje in een rolstoel waar Elco met drumstokken voor slaat. Het meisje dirigeert en heeft er veel plezier in. Dan is de jongen naast haar aan de beurt, maar hij reageert niet meteen op de drumstokken. ‘Dan moet je dus opnieuw beginnen en ontdekken, dat is de essentie van het vak.’
Elco speelt met een deelnemer een situatie na. Hij is een gehandicapte man die de telefoon van de deelnemer heeft afgepakt. In de eerste oefening pakt de deelnemer de telefoon en de gehandicapte man reageert gespannen. Een andere deelnemer schrijft op wat ze ziet bij Elco, zoals gebogen zitten, op eigen benen slaan en vuisten maken. In de tweede scene benadert de deelnemer de deelnemer rustig en met meer empathie. De gehandicapte man blijft vrolijk en slaat een arm om de deelnemer heen.
‘We kijken heel technisch naar een lijf. Mag ik dichtbij komen, dat is steeds de vraag. Het is kijken, maar ook aanvoelen, intuïtie en empathie. En soms moet je afstand nemen als het niet werkt.’
Elco deelt drumstokken uit. De deelnemers zoeken al automatisch iets waar ze op kunnen slaan, zoals de vloer en de stoelpoten. Dat is precies wat Elco voor ogen heeft. Met heel weinig kun je al muziek maken. Een voor een maken de deelnemers een dansje door de ruimte. De andere reageren er met hun drumstokken op. Het is duidelijk: zo ontstaat op eenvoudige wijze interactie.
Aan het einde van de workshop zijn er nog vragen over de voorstellingen van De lachende zon. Elco vertelt dat er maximaal 15 kinderen bij een voorstelling aanwezig kunnen zijn, maar dat ze wel meerdere voorstellingen op een dag houden. ‘Alle verhalen die we in een voorstelling stoppen, zijn afkomstig uit de zorg.’ De lachende zon verzorgt ook trainingen voor verzorgenden en teams.
De muziek van De lachende zon is op Spotify te vinden via ‘sense theater’ en ‘De lachende zon’.