Wat kun je met de post-hbo Cultuurbegeleider?

Wat leer je en wat doe je er mee?

We stelden deze vragen aan de alumni van de eerste lichting die zijn afgezwaaid aan de anderhalf jarige opleiding die Cultuur Oost in samenwerking met de HAN aanbiedt aan leerkrachten en andere professionals cultuureducatie in het onderwijs.

Je verdiept je kennis en visie op cultuuronderwijs en leert werken aan onderwijsontwikkeling. Ook oefen je in het coachend werken aan draagvlak voor cultuureducatie. De opleiding kent vijf modules en een afsluitend praktijkonderzoek. In Gelderland zijn inmiddels dertig leerkrachten opgeleid als Cultuurbegeleider. De vierde lichting is inmiddels bezig met het praktijkonderzoek.

Verdieping

De alumni hebben de opleiding gevolgd, omdat ze verdieping zochten na de cursus interne cultuurcoördinator (icc) die leerkrachten opleidt voor een coordinerende rol binnen de school. De icc-cursus biedt een mooie basis en raakt diverse onderdelen van cultuureducatie aan. Andere motieven zijn: opdoen van brede kennis over cultuureducatie, kennis over de culturele infrastructuur, handvatten bij het opzetten van een leerlijn cultuureducatie, creëren van draagvlak voor cultuureducatie en inzicht in processen en de culturele infrastructuur.

Het heeft me inzicht gegeven dat er inhoudelijk heel veel mogelijk is op het gebied van cultuureducatie. En dat er een hele wereld achter schuil gaat in een klein land als Nederland -allerlei organisaties, culturele instellingen, fondsen, regelingen, mogelijke partners etcetera. (Wim Creemers)

Processen

Er is veel aandacht besteed aan de processen rond cultuureducatie. Welke plek krijgt cultuureducatie in de school? Hoe werk je samen met cultuuraanbieders? Hoe verloopt creativiteitsontwikkeling? Hoe zet je een verandering in? Hoe bereik draagvlak in je team?
Cultuurbegeleiders geven aan dat ze beter in staat zijn om cultuureducatie in de context van meerdere perspectieven kunnen zien. Zo vertelt Luciënne dat zij meer meedenkt met de school, in plaats van met een pasklaar plan te komen.

Mijn kennis van het cultuuronderwijs is breder en ik kan me beter in het perspectief van de school verplaatsen. Ik bedenk niet voor de school wat er aan cultuuronderwijs moet gebeuren, maar ik kan het perspectief schetsen en samen met hen bekijken wat ze willen doen. Bijvoorbeeld een school die meer met muziekonderwijs wil. Door ‘prikkelende vragen’ te stellen en door te vragen op de dingen waar de school mee bezig is kan ik goed aansluiten bij waar de school staat. (Luciënne Bartels)

Bijblijven

Door de verdieping van onderwerpen is de honger naar kennis en actuele informatie aangewakkerd. Er wordt aandacht besteed aan informatiekanalen en platformen waar actuele kennis over cultuureducatie wordt gedeeld. Cultuurmij Oost houdt de alumni op de hoogte via nieuwsbrieven en is bezig met het opzetten van een netwerk Cultuurbegeleider.
Cultuurbegeleiders geven zelf aan dat ze bewust zorgen dat ze op de hoogte blijven van ontwikkelingen. Zoals Marianne, die naar bijeenkomsten over cultuureducatie gaat.

Om mijzelf te blijven voeden en stimuleren neem ik deel aan de netwerken en bijeenkomsten over cultuuronderwijs vanuit Kunstbedrijf Arnhem en ga ik deelnemen aan de leerkring Cultuureducatie van de HAN Pabo (Marianne Thomassen)

Praktijk

Verdieping, inzicht in processen en actuele kennis van cultuureducatie. Wat doen de alumni er in de praktijk mee? Het antwoord is wisselend en sterk afhankelijk van de werkcontext waarin de alumnus zich begeeft.
Alle alumni zijn andere taken gaan uitvoeren. Vaak binnen de school, waar ze als cultuurspecialist zijn benoemd, maar soms buiten de school.

Ik ben nu cultuurspecialist geworden op de school en ben ook zo ingeschaald. Ik denk met andere specialisten over schoolbeleid. Komend jaar besteed ik aandacht aan de borging van muziekonderwijs in het kader van de regeling Impuls Muziekonderwijs waar we ons laatste jaar ingaan.(Marianne Thomassen)

Anderen vonden verrassende samenwerkingsverbanden.

In samenwerking met Babel en Cultuurmij Oost en vertegenwoordigers van Mytylscholen uit de zuidelijke provincies zijn we op zoek naar een weg om de culturele activiteiten te beschrijven voor speciaal onderwijs, te borgen en het inzichtelijk te maken door bijvoorbeeld een aangepaste Culturele ladekast te maken. (Wim Creemers)

Ik heb mij aangemeld als leerkracht en cultuurspecialist bij een nieuw op te richten school. Ik zou graag daar mijn cultuurspecialisme inbrengen en meedenken over hoe cultuuronderwijs te integreren in bijvoorbeeld thematisch werken. Als cultuurbegeleider kan ik daar echt van meerwaarde zijn. Ik ben op de hoogte van alles wat cultuuronderwijs behelst en kan daar ook praktisch uitvoering aan geven. (alumnus 2017)

Ook het coachend werken werpt zijn vruchten af.

Mijn passie en enthousiasme voor cultuureducatie en de kunsten zijn zeker gebleven maar ik sta er nu als professional en als mens anders in. Ik sta niet meer in de ‘overtuig stand’ en laat me niet meer emotioneel raken als het anders loopt dan ik wil. Ik benoem wat ik waarneem en vind en laat dan los. (Liesbeth Kemps)

En er zijn plannen.

Het procesgerichte werken en filosoferen met kinderen over kunst wil ik graag introduceren op school (Joanneke Vos)

De opleiding post-hbo Cultuurbegeleider gaat in najaar 2022 weer van start en is geschikt voor leerkrachten uit het primair (en speciaal) onderwijs en docenten uit het voortgezet onderwijs. Ben je nieuwsgierig geworden naar de opleiding post-hbo Cultuurbegeleider, of wil je meer informatie? Neem dan contact op met Annet Nieuwenhuizen.